Πώς θα καταλάβετε ότι το παιδί είναι έτοιμο να σταματήσει την πάνα & ποιες έννοιες πρέπει να διδαχθούν πριν την εκμάθηση της τουαλέτας.

Πώς θα καταλάβετε ότι το παιδί είναι έτοιμο να σταματήσει την πάνα & ποιες έννοιες πρέπει να διδαχθούν πριν την εκμάθηση της τουαλέτας.

Πολύ πριν την εκμάθηση της τουαλέτας των παιδιών σας, υπάρχουν κάποιες σημαντικές έννοιες τις οποίες χρειάζεται να γνωρίζουν. Πιο συγκεκριμένα αφορούν την εκμάθηση εννοιών όπως: βρεγμένο-στεγνό, βρώμικο-καθαρό, μπροστά-πίσω.

Το να διδάξετε το παιδί να μετράει κάποια  νούμερα, είναι επίσης,χρήσιμο όταν προσπαθείτε να διδάξετε πράγματα όπως, πόση ώρα πλένει τα χέρια του (π.χ. ας μετρήσουμε ως το πέντε ενώ πλένεις τα χέρια σου), ή πόσες φορές θα τραβήξει το χαρτί της τουαλέτας (π.χ. τράβα το χαρτί τρείς φορές). Επιπλέον, καλό θα ήταν το παιδί να γνωρίζει τα μέρη του σώματος του, δηλαδή να μπορεί να τα κατονομάζει και να ξέρει που βρίσκεται το κάθε ένα από αυτά πάνω στο σώμα του. Μπορεί έτσι να μάθει για τα «προσωπικά σημεία» τα οποία δεν αγγίζουν άγνωστοι και δεν δείχνει πουθενά. Η εκμάθηση αυτή πρέπει να γίνει φυσικά και όχι με τρομακτικό τρόπο, μία καλή μέθοδος θα ήταν μέσω της χρήσης βιβλίων, ανάλογα με την ηλικία του παιδιού.

Τρόποι για να διδάξετε το «βρεγμένο-στεγνό» μέσα από καθημερινές δραστηριότητες και παιχνίδι:

·         Πλύσιμο του προσώπου το πρωί.

·         Κάνοντας μπάνιο και στεγνώνοντας με την πετσέτα.

·         Πότισμα φυτών με ποτιστήρι.

·         Πλύσιμο του αυτοκινήτου.

·         Πλύσιμο και σκούπισμα των τζαμιών με μπουκάλι ψεκασμού.

·         Πλύσιμο και στέγνωμα των πιάτων.

·         Ρίχνοντας βρεγμένα σφουγγάρια σε κάποιον στόχο.

·         Πηγαίνοντας στην βροχή με ομπρέλα ή αδιάβροχο.

·         Πηδώντας σε λακκούβες.

·         Ζωγραφική με νερό πάνω σε χαρτί ή άλλα αντικείμενα που αλλάζουν χρώμα.

Τρόποι για να διδάξετε το «βρώμικο-καθαρό» μέσα από καθημερινές δραστηριότητες και παιχνίδι:

·         Πλύσιμο των χεριών πριν το φαγητό.

·         Πλύσιμο των χεριών και των ποδιών μετά από παιχνίδι με λάσπη, αφρό, χώμα κ.λ.π.

·         Πλύσιμο των πιάτων μετά το φαγητό.

·         Δίνοντας ένα «λουτρό» σε κούκλα, μέσα σε μία λεκάνη με νερό και σαπούνι.

·         Συμμετοχή στο πλύσιμο του κατοικίδιου ζώου.

·         Η συλλογή από πέτρες στο δάσος ή τη παραλία και στη συνέχεια το πλύσιμο τους.

·         Πλύσιμο βρώμικων παιχνιδιών.

Τρόποι για να διδάξετε το παιδί να μετρά μέσα από καθημερινές δραστηριότητες και παιχνίδι:

Θα ήταν προτιμότερο αρχικά να χρησιμοποιήσετε απλά, καθημερινά αντικείμενα και δραστηριότητες για να μάθετε στο παιδί να μετρά. Χρησιμοποιήστε είδη οικιακής χρήσης όπως μανταλάκια, κουτάλια ,πιάτα, βιβλία, βαμβάκι κ.λ.π.

·         Μετρήστε τα σκαλιά καθώς ανεβαίνετε.

·         Μέτρημα από πηδηματάκια.

·         Μετρήστε πόσες φορές ανακατεύεται το υλικό στο μπολ ενώ κάνετε κάτι μαζί.

·         Μετρήστε παλαμάκια.

·         Μετρήστε πόσα βιβλία διαβάζετε πριν κοιμηθεί το βράδυ.

·         Μετρήστε πόσα τουβλάκια χρειάζεται για να χτιστεί κάποια κατασκευή π.χ. σπιτάκι.

·         Μετρήστε πόσες μπουκιές τρώει από κάποιο φαγητό.

Τρόποι για να διδάξετε το παιδί τα μέρη του σώματος μέσα από καθημερινές δραστηριότητες και παιχνίδι:

·         Η ώρα του μπάνιου.

·         Παιχνίδι τύπου « Η Αλεξ λέει άγγιξε το πόδι σου»

·         Διάβασμα βιβλίων με αυτή την θεματολογία.

·         Το πλύσιμο από μια κούκλα ή ένα αρκουδάκι και η κατονομασία των μερών του σώματος του.

Πότε το παιδί είναι έτοιμο για την εκμάθηση της τουαλέτας;

Τα περισσότερα παιδιά μαθαίνουν την τουαλέτα σε ηλικία 2-3 ετών με τα αγόρια να δυσκολεύονται συνήθως περισσότερο από τα κορίτσια, που φαίνονται πως κατακτούν γρηγορότερα αυτή την δεξιότητα. Παρ’ όλα αυτά, η εκμάθηση της τουαλέτας δεν είναι μόνο θέμα ηλικίας αλλά, θέμα συναισθηματικής και σωματικής ικανότητας του παιδιού. Γι΄ αυτό τον λόγο καλό θα ήταν να επικεντρωθείτε στο κάθε παιδί ξεχωριστά. Με αυτό τον τρόπο μπορεί να καταλήξετε στην εκμάθηση της τουαλέτας λίγο νωρίτερα ή αργότερα, αναλόγως της κάθε περίπτωσης.

Σημάδια που σας δείχνουν πως το παιδί είναι έτοιμο για την εκμάθηση τουαλέτας:

1.      Αισθάνεται δυσφορία όταν είναι βρεγμένο ή βρώμικο.

2.      Το ίδιο το παιδί σας ενημερώνει όταν έχει βρεγμένη πάνα.

3.      Έχει σταθερό πρόγραμμα και ώρες που βρέχεται.

4.      Μπορεί να καθίσει λίγη ώρα στο γιογιο όταν το τοποθετήσουμε σε αυτό.

5.      Μπορεί να μείνει στεγνό για περίπου δύο ώρες.

6.      Προσπαθεί να κατεβάσει το ρούχο του και να βγάλει την πάνα του.

7.   Δείχνει ενδιαφέρον και προσπαθεί να μιμηθεί κινήσεις που κάνουν οι άλλοι στην τουαλέτα π.χ. σκούπισμα χεριών.

8.      Μπορεί να ακολουθήσει απλές εντολές.

9.      Μας μεταφέρει την ανάγκη του να πάει τουαλέτα πριν βραχεί.

10.  Βρέχεται σε συνεπή χρονικά διαστήματα.

Όταν η εκμάθηση της τουαλέτας δεν ευδοκιμεί…

Αν βλέπετε πως ενώ προσπαθείτε με συνέπεια να μάθετε το παιδί στην τουαλέτα και δεν τα καταφέρνετε ρωτήστε τον εαυτό σας τις παρακάτω ερωτήσεις:

·         Επιδεικνύει το παιδί σημάδια σωματικής ετοιμότητας για την εκπαίδευση;

·         Επιδεικνύει το παιδί σημάδια γνωστική ετοιμότητας;

·         Επιδεικνύει σημάδια συναισθηματικής ετοιμότητας;

·      Έχουν υπάρξει αλλαγές στη ρουτίνα του παιδιού αυτό το διάστημα; π.χ. μετακόμιση, διαζύγιο, νέο   μέλος στην οικογένεια κ.λ.π.

·         Υπάρχουν ιατρικά θέματα τα οποία μπορεί να επηρεάζουν την εκμάθηση;

Συμπερασματικά, αυτό που πρέπει να θυμάστε είναι ότι από παιδί σε παιδί διαφοροποιείται σημαντικά τόσο η ηλικία στην οποία είναι έτοιμο να μάθει την τουαλέτα, όπως επίσης και το διάστημα που θα διαρκέσει η εκμάθηση. Οι γονείς όταν καταλάβουν ότι το παιδί είναι έτοιμο να σταματήσει την πάνα πρέπει να γνωρίζουν ότι θα χρειαστεί να είναι συνεπείς σε αυτό για τουλάχιστον κάποιους μήνες και καλό θα ήταν να υπάρχει μία ήρεμη και ομαλή ρουτίνα στην ζωή του παιδιού που δεν θα συνοδεύεται από εντάσεις, αλλαγές στο πρόγραμμα και απρόσμενα γεγονότα.

Μπουρνάκα Αικατερίνη, Εργοθεραπεύτρια.

Πηγές: 

Mama O.T., 2016. Potty Training Readiness: 10 Signs It’s Time to Ditch the Diapers. [online] Available at: <http://mamaot.com/how-to-know-if-your-child-is-ready-for-potty-training/> Accessed 26 April 2016.

Your Kids O.T., 2016. TEACHING CONCEPTS FOR POTTY TRAINING THROUGH PLAY! [online] Available at: <http://www.yourkidsot.com/blog/teaching-concepts-for-potty-training-through-play>  Accessed 26 April 2016.