Αναπτυξιακά ορόσημα λεπτής και αδρής κινητικότητας.

Αναπτυξιακά ορόσημα λεπτής και αδρής κινητικότητας.

                         

Λεπτή κινητικότητα ορίζεται η χρήση μικρών μυϊκών ομάδων για δραστηριότητες όπως το γράψιμο, το κούμπωμα, η χρήση του ψαλιδιού κ.ά

Αδρή κινητικότητα είναι η χρήση και ο συντονισμός μεγάλων μυϊκών ομάδων οι οποίες συντονίζουν τις κινήσεις του σώματος μας για δραστηριότητες οπως το περπάτημα, το τρέξιμο, τα άλματα, η διατήρηση της ισορροπίας, κ.ά.

Όπως μπορεί να καταλάβει κανείς τόσο η αδρή όσο και η λεπτή κινητικότητα είναι απαραίτητα "εφόδια" στην μετέπειτα ανάπτυξη του παιδιού και  η ανάπτυξη τους ξεκινά απο τα πρώτα χρόνια της ζωής τους. Παρακάτω παρατίθενται τα αναπτυξιακά ορόσημα των δεξιοτήτων αυτών.

Ανάπτυξη λεπτής κινητικότητας.

     2 ετών 

• κάνει πύργο με 8 τουβλάκια.
• μιμείται ένα τραίνο με 2-4 τουβλάκια.
• κρατά μια χοντρή κηρομπογιά στην παλάμη του.
• μιμείται και αντιγράφει μια κάθετη γραμμή.
• μιμείται μια οριζόντια γραμμή.
• έχει επιλέξει το επικρατές χέρι.
• κάνει παζλ με 3 κομμάτια.
• γδύνεται κυρίως ανεξάρτητα.
• ξεκουμπώνει μεγάλα κουμπιά.
• γυρίζει σελίδες μεμονωμένα.
• ανοίγει μια πόρτα.
• βιδώνει και ξεβιδώνει το καπάκι ενός βάζου.
• περνά αντικείμενα μέσα απο μια χοντρή τρύπα.

     3 ετών

• κάνει πύργο με 9 τουβλάκια.
• πιάνει τον μαρκαδόρο με τον αντίχειρα,  τον δείκτη και τα μεσαία δάκτυλα.
• αντιγράφει οριζόντια γραμμή και κύκλο.
• χρωματίζει μια εικόνα.
• κάνει ζωγραφιά με κάποια  αναγνωρίσιμα σημεία.
• κάνει παζλ με 4-5 κομμάτια.
• κόβει το χαρτί στη μέση.
• περνά σε σχοινί (εύκολα) 12 χάντρες.
• βρίσκει αντικείμενα στην άμμο, χωρίς να τα κοιτά.
• απολαμβάνει να ζωγραφίζει με τα δάχτυλα του χρησιμοποιώντας πάστες, πηλό, κλπ
• παίζει με τα δάχτυλα του ενώ τραγουδά.

      4 ετών

• κάνει πύργο με 10 τουβλάκια.
• κρατά ένα μολύβι με τον τρόπο που το κρατά ένας ενήλικας (δυναμική τριποδική λαβή)
• ζωγραφίζει ένα αναγνωρίσιμο άτομο.
• κάνει ένα μεγαλύτερο παζλ.
• τα καταφέρνει στα κουμπώματα με μικρή βοήθεια (κουμπιά, φερμουαρ κλπ)
• μιμείται κινήσεις απο παιχνίδια με τα χέρια.
• ρίχνει το γάλα από μικρή κανάτα.
• περνά μικρές χάντρες από μια κλωστή.
• σχεδιάζει με το ένα χέρι.
• κόβει έναν κύκλο.

     5 ετών

• κάνει πύργο με 13 τουβλάκια.
• αντιγράφει ένα τρίγωνο και ένα αστέρι.
• θέλει να γράφει.
• γράφει το όνομα του, μικρές λέξεις και τους αριθμούς ως το 5.
• γράφει απο δεξιά προς αριστερά.
• έχει αναπτύξει ενημερότητα και έλεγχο του χώρου.
• ζωγραφίζει έναν άνθρωπο με 6 μέλη.
•  ολοκληρώνει παζλ με 6-12 κομμάτια.
• έχει ανεξαρτητοποιηθεί στα κουμπώματα.
• κόβει καλά με το ψαλίδι.
• χρησιμοποιεί τα δάκτυλα και τον καρπό του για να κόψει.
• σχηματίζει γράμματα διαφορετικού μεγέθους.

Ανάπτυξη αδρής κινητικότητας.

      2 ετών.

• κουνά τα χέρια του γρήγορα όταν βιάζεται.
• μπορεί να τρέχει ενώ αποφεύγει εμπόδια.
• ανεβοκατεβαίνει σκάλες με κάγκελα,  δύο πόδια σε κάθε σκαλί.
• προσπαθεί να σταθεί στο ένα πόδι
• στέκεται στις μύτες των ποδιών, για λίγο.
• μπορεί να φέρει το καρεκλάκι του και να καθίσει μπροστά απο το τραπέζι.
• μπορεί να κινήσει ένα παιχνίδι που "ιππεύεται" με τα πόδια του στο πάτωμα.

        3 ετών. 

• περπατά ενώ κινεί ρυθμικά τα χέρια του.
• περπατά στις μύτες των ποδιών του (6+ βήματα).
• ανεβοκατεβαίνει σκάλες χωρίς κάγκελα ( 1 πόδι στο κάθε σκαλοπάτι καθώς ανεβαίνει, 2 πόδια καθώς κατεβαίνει).
• στέκεται στο ένα πόδι για περίπου 5''.
• τρέχει καλά ενώ παρακάμπτει εμπόδια.
• πηδά ένα σκαλί, με τα πόδια του ενωμένα.
• πηδά απο ύψος 18 ιντσών με τo ένα πόδι να προηγείται.
• κάνει πηδηματάκια με το ένα πόδι, 2+ φορές.
• σκαρφαλώνει πάνω-κάτω, μέσα-έξω απο εμπόδια.
• απολαμβάνει την κούνια.
• πετα μια μικρή μπάλα πάνω απο το κεφάλι του.
• πιάνει μια μπάλα με τα χέρια του τεντωμένα.
• κλωτσά με δύναμη μια μπάλα.

    

       4 ετών. 

• ανεβοκατεβαίνει σκάλες χωρίς κάγκελα, εναλλάσσοντας τα πόδια του.
• μπορεί να περπατήσει σε δοκό ισορροπίας εναλλάσσοντας βήματα, ενώ μπορεί να κάνει και κάποια βήματα προς τα πίσω.
• στέκεται στο ένα πόδι για 5-8''.
• πηδά 2 βήματα, με τα δυο του πόδια ενωμένα.
• μπορεί να χοροπηδήσει ενώ στέκεται στο ένα πόδι 4-6 φορές.
• σκαρφαλώνει σε εξοπλισμό παιδικής  χαράς.
• μπορεί να κουνά μια κούνια ενώ δεν χάνει την ισορροπία του.
• κάνει τούμπες.
• οδηγεί τρίκυκλο ενώ οδηγώντας το μπορεί να αποφεύγει αντικείμενα.
• πιάνει μικρή και μεγάλη μπάλα με λυγισμένους αγκώνες.
• πετάει μια μεγάλη μπάλα με τέτοιο τρόπο ώστε να μπορεί να την πιάσει κάποιος άλλος.
• ξεκινά να ελέγχει μια μπάλα που "πηδά" και να την στοχεύει με ένα ρόπαλο.

       5 ετών.

• στέκεται στο ένα πόδι με τα μάτια κλειστά.
• περπατά σε δοκό ισορροπίας προς τα εμπρός και προς τα πίσω.
• χοροπηδά.
• κάνει ποδήλατο.
• ξεκινά να κάνει περίπλοκες κινήσεις με το σώμα του.
• πηδά πάνω από σκοινί με ύψος 8 ίντσες.
• πιάνει με το ένα χέρι τσουβαλάκι με φασόλια.
• πετάει μια μπάλα τένις με περιστροφή του κορμού.
• ντριμπλάρει μια μπάλα.
• κάνει πατίνι.
• κλωτσά μια μπάλα που κινείται.

Συγκεντρωτικά, δεν πρέπει να πιέζουμε το παιδί να κατακτήσει κάτι από τα παραπάνω απλά να το παρατηρούμε και να το βοηθάμε στην ανάπτυξη του. Για οτιδήποτε σας ανησυχεί θα πρέπει να συμβουλεύεστε τον κατάλληλο επιστήμονα που σε αυτή την περίπτωση είναι ο εργοθεραπευτής, ο παιδίατρος ή αναπτυξιολόγος. 

Μπουρνάκα Αικατερίνη, Εργοθεραπεύτρια.

Πηγή:

Pediatric Occupational Therapy Services,2014., Gross motor development [online] Available at: <http://www.potsot.com/wp-content/uploads/2014/01/GROSS-MOTOR-DEVELOPMENT.png> Accessed at 3 July 2016.

Pediatric Occupational Therapy Services,2014., Fine  motor development [online] Available at: <http://www.potsot.com/wp-content/uploads/2014/02/synopsisoffinedevelopment.pdf> Accessed at 3 July 2016.